10 BÀI HỌC DÀNH CHO SINH VIÊN MARKETING VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Một sự chia sẻ đầy kinh nghiệm của anh Vũ Hoàng Tâm, Founder VHT Mobile cho những bạn sinh viên sắp/mới ra trường và cho cả những người khác cần nhìn lại mọi thứ trong kinh doanh. Các bạn có thể tham khảo và rút ra những giá trị để đi đến quyết định cho bản thân mình.

Xuất thân là một sinh viên học quản trị kinh doanh (QTKD), tôi đã có những trải nghiệm không được vui vẻ trong quá trình ngồi trên ghế nhà trường. Có thể đối với các ngành như cơ khí hay anh văn, những kiến thức được học bài bản từ trường lớp là khá hữu ích, thế nhưng, theo quan điểm của riêng tôi, những kiến thức chuyên ngành QTKD và marketing tại các đại học Việt Nam lại quá khô khan và mất thời gian.

Có những kinh nghiệm vô cùng hữu ích mà tôi đã góp nhặt được trên con đường lăn lộn xây dựng nên công ty VHT Mobile như ngày nay. Và bất ngờ hơn khi nhìn lại, tôi chợt nhận ra rằng không phải sinh viên nào cũng thật sự hiểu sâu sắc những bài học ấy.

**********

Bài học 1: Cái gì cần học nhất thời sinh viên?

Trước khi là sinh viên, chúng ta đã bỏ ra 12 năm phổ thông để học làm người (dù không ít người lầm tưởng đây là quãng thời gian thu nạp kiến thức, và họ cố nhồi nhét con em họ bằng đủ mọi thứ kiến thức trên đời, từ vi phân cho tới benzene, để rồi cuối cùng xã hội chứng kiến không ít kẻ thích trò xả ammoniac ra đường).

Giờ giả sử ta đã học làm người xong ở 12 năm này. Khi lên đại học, ngoài kiến thức chuyên môn bắt buộc phải có, thì có một thứ mà ta cần phải học (dù lại chẳng ít người quên lãng để rồi hối tiếc).

Tôi muốn nói với bạn rằng, hãy học Anh văn đi, đó là thứ quan trọng lắm đấy!

Tôi biết không ít người cho rằng đây là thứ ai cũng biết, nhưng này, không phải ai cũng chịu làm một cách nghiêm túc đâu. Đừng ru rú ở nhà, hãy học đi, học ngay đi! Nếu có tiền thì vào trung tâm học, bập bẹ được vài câu thì có thể xin làm phục vụ cho các nhà hàng quán ăn dành cho Tây, nhiều cách… Hãy đảm bảo tiếng Anh của bạn tốt nhé, bởi đó là một dấu cộng khá quan trọng trong quá trình tìm việc hay tự kinh doanh sau này đấy!

*********

Bài học 2: Lo mà đi làm sớm đi!

Người ta thường nghĩ rằng nước ngoài dạy hay, dạy giỏi. Nhưng tôi không nghĩ rằng giáo viên hay đại học nước ngoài dạy tốt đâu. Chẳng qua khi còn là học sinh, giới trẻ đã được huấn luyện một tinh thần tự giác để khi ngồi trên ghế nhà trường, họ vừa học vừa phải làm thực tế. Vừa học vừa làm, tay nghề lên nhanh là lẽ thường. Mark Zuckerberg là một điển hình, khi anh đã làm đủ thứ phần mềm khi còn mới là một cậu sinh viên.

Năm 1, năm 2 bạn có thể làm bồi bàn, dạy kèm, làm thêm cái gì đó nhẹ nhàng để hiểu được giá trị của đồng tiền và hiểu được đôi chút về khái niệm công việc: cực khổ, giờ giấc, kiên nhẫn… Từ năm 3 trở đi hãy lo mà kiếm công ty nào đó cộng tác hoặc xin làm đi, không làm full-time được thì làm và nhận lương trên hiệu quả công việc.

Có người hỏi tôi rằng nếu chỉ mới là sinh viên, không có bằng cấp thì ma nào nhận? Tôi đáp:“Tôi sẽ chứng minh bằng năng lực.”. Ngoài thị trường, không thiếu gì những công ty không cần cái bằng đại học, như VHT Mobile của tôi chẳng hạn!

Thông qua Vietnamworks, Kiemviec, các trung tâm hỗ trợ sinh viên hoặc Google, hãy kiếm cho mình công ty để trải nghiệm từ khi còn là sinh viên năm 3 nhé!

**********

Bài học 3: Khiêm nhường là đức tính tốt.

Tôi gặp khá nhiều bạn trẻ rất trẻ, có thu nhập rất cao, có công việc rất tốt, có lẽ vì họ làm tốt hai yếu tố trên để rồi tự phụ quá sớm và ngủ quên trên chiến thắng.

Những bạn này thường có đặc điểm :

– Không thèm nghe hoặc nghe rất qua loa những lời người khác nói.

– Thường định kiến và hướng đối phương đi theo sở thích cá nhân của mình.

– Thích kết bạn, mở rộng mối quan hệ nhưng thường không biết cách duy trì mối quan hệ đó. Một trục trặc nhỏ xảy ra cũng dễ làm mối quan hệ đổ vỡ vì họ nghĩ “mình còn nhiều bạn mà!”.

Sở thích thao thao bất tuyệt về thành tích cá nhân nhưng lại bịt tai chẳng chịu lắng nghe người khác khiến những “nhân tài” kiểu ấy khó mà phát triển về sau. Ai ai cũng thích được hỏi về thế mạnh, sở thích hay những ý tưởng của riêng họ chứ không ai thích ngồi tâm sự hàng giờ về những thành tựu của người khác. Thế nên, nếu lần nào ngồi hàn huyên tâm sự, bạn đều nói về việc “tôi đã từng thành công thế này, tôi đã từng làm thế kia,…” thì hãy xem lại mình.

Có thể bạn thấy đối phương chưa đủ tầm, chưa có gì cho bạn học hỏi, chả có gì hấp dẫn hay thành công hơn bạn, nhưng hãy nhớ rằng khiêm nhường là đức tính tốt, nhất là dành cho những người thành công sớm.

**********

Bài học 4: Học không ngừng.

Là một người chuyên về marketing, bạn có dám khẳng định biết hết khái niệm về marketing? Có bạn nào biết home-loading trong marketing là gì không? Sampling là gì? Hoặc là SEO là gì? Web service là gì? Gamification là gì? Có thể có người sẽ trả lời “Tôi biết hết!”. Những bạn này không cần nghiên cứu bài học 4 mà nên quay lại bài học 3 phía trên.

Còn bạn nào tự nhận thấy “chưa” thì chỉ cần nhớ một điều: Học không ngừng! Không ai có thể nói rằng mình không còn gì để học nữa, nên đừng lo sợ. Hãy luôn sống với tinh thần học hỏi mọi lúc, mọi nơi!

**********

Bài học 5: Thành thật.

Thành thật với đối tác, khách hàng, đồng nghiệp và chính mình.

Một hôm, sếp bước vào công ty vào nói “Hôm qua anh chị làm rất tốt”, ai cũng nghĩ sếp nói mình. Nếu giả như sếp mà nói “Tại sao các anh chị đần thế!”, thì ai cũng sẽ nghĩ “thằng đần kia kìa” chứ chắc là không phải mình đâu.

Hãy thành thật đi các bạn trẻ, đần hay tốt, tự bạn biết chính bạn.

Nếu lỡ bạn làm cháy bóng đèn trong WC của công ty, bạn lỡ làm mất cây kéo… đã bao giờ bạn tự nhận chưa hay chối quanh, hét toáng lên ai đã lấy đồ của bạn? Hãy nhìn thẳng và thành thật với mọi người, và trên hết là với bản thân mình. Tin tôi đi, biết chính mình mới là điều quan trọng nhất.

**********

Bài học 6: Sống có mục tiêu.

Tại sao bạn học marketing, hay QTKD? Hãy gửi lí do của chính bạn về vuhoangtam@gmail.com, hoặc trả lời ngay dưới bài viết này. Tôi chỉ cần đáp án vài dòng thôi, nhưng phải thuyết phục. Bạn nào làm được điều này, tôi xin gửi tặng ngay một quyển sách.

Tại sao tôi làm vậy? Đó là bởi tôi thấy ở các trường đại học tôi đã ghé thăm, sinh viên hầu hết đều vì gia đình ép đi học, hay thấy bạn đi học thì mình cũng đi học. Tệ nhất là thấy báo chí tivi nói nhiều rằng ngành này là xu hướng là tương lai nên học.

Tự hỏi lại chính mình đi: 1 năm, 3 năm, 5 năm nữa bạn sẽ đi về đâu?

Đây là quy trình của những người thành công đã đi. Tôi xin giới thiệu với các bạn quy trình tôi đã học hỏi từ ông chủ website thương mại điện tử số 1 Việt Nam hiện nay – anh Điệp, founder của Vatgia.com.

Hãy xây dựng mục tiêu cho mình để tránh đi chệch đường ray bạn nhé!

**********

Bài học 7: Làm chủ hay làm thuê?

Làm lính công ty lớn hay làm chủ công ty nhỏ xíu của chính mình?

Tôi không phải vĩ nhân trong ngành thương mại hay mobile marketing gì cả. Công ty tôi bé xíu. Đã nhiều lần tôi suy nghĩ, thôi hay là qua các công ty worldwide làm việc đi cho nó bài bản, lại thu nhập cao, sống thượng lưu nữa. Nhưng với tính cách của mình, tôi thích làm gì tôi nghĩ. Tôi mà đi làm thuê sẽ mất đi sự sáng tạo tự do của bản thân. Thế là tôi nuôi công ty bé nhỏ này đến khi nó không cần tôi vẫn chạy tốt.

Ra làm chủ nghĩa là bạn phải quán xuyến nhân sự, hành chánh, tài chính… thậm chí khách hàng đến bạn cũng phải rót nước, nền nhà công ty có rác, bạn quét trước khi đợi chị lao công hay một anh nhân viên nào đó cao hứng quét giùm. Đó là thử thách lớn, nhưng sẽ rất thú vị nếu dám đương đầu. Có người dũng cảm đứng lên, có người tránh né suốt đời.

Bạn thuộc tuýp người nào?

**********

Bài học 8: Xây dựng thương hiệu cá nhân

Cũng không hẳn là thương hiệu cá nhân gì ghê gớm, mà là một sự nhận diện của mọi người về bạn. Đơn giản là bạn tạo nên một profile của bạn trên các công cụ internet, các mạng xã hội, thậm chí là namecard chẳng với chức danh gì cả, chỉ để người khác liên lạc với bạn dễ hơn thôi.

Bạn nên thống nhất chung một tên gọi/nick name từ yahoo, google, skype cho tới các mạng xã hội… tất tần tật đều chung một nick, một profile như nhau.

Bạn hợp với mạng gì trong ngũ hành, bạn nên chọn màu nào, mọi thứ liên quan đến bạn nên “ton-sur-ton” đừng nay màu đỏ mai màu xanh… loạn cào cào. Dù bạn chỉ là cá nhân, nhưng cũng nên chăm chút cho mình về sau, nếu bạn là sinh viên có tầm nhìn.

Nói đến đây thật xấu hổ vì các nick của tôi không giống nhau vì được tạo nên từ cảm hứng của một anh sinh viên. Bạn đừng vấp lại sai sót này nhé!

**********

Bài học 9: Thời trang sẽ lỗi thời.

Chắc bạn không ít lần nghe “Phong độ là nhất thời, đẳng cấp là mãi mãi”. Bạn không có tiền xài Vertu hay chí ít là iPhone 4, bạn không có Lexus hay BMW thì bạn chỉ mất điểm trong mắt mấy em chân dài bình hoa di động thôi, còn tri kỷ, đối tác, hay thậm chí là bạn đời sau này của bạn, họ không cần cái đó.

Tôi đã từng rất hạnh phúc vì từng có người rất quan tâm tới tôi, dù khi đó tôi xài cái điện thoại mà vứt ra đường cũng chả ai thèm nhặt. Ngày đó, tôi còn không có cả xe đạp để đi.

Đừng chạy theo mô đen mà hãy chọn cho mình một phong cách nhất định. Ví dụ nhé, bạn luôn là người sở hữu những chiếc áo thun trắng, hay áo thun “cá sấu” với chiếc quần jean bụi bụi và song hành là đôi giày bata chẳng hạn. Khi đó, bạn sẽ trở thành người năng động trong mắt mọi người. Một số bạn thích formal hơn thì sử dụng quần kaki hay quần tây, đi kèm sơ mi ngắn tay khỏe khoắn hay sơ mi dài tay xăn lên vài nấc. Sẽ hay hơn nếu có thêm vài phụ kiện gì đó đặc trưng như một chiếc đồng hồ hầm hố, một cái lắc tay chắc nịch, một sợi dây chuyền hoặc một món gì đó mà bạn yêu thích, khiến người ta phải nhắc đến khi nhớ về bạn.

Tóm lại, đừng chạy theo thời trang mà hãy tạo nên phong cách của riêng mình.

********************

Sau cùng, nếu bạn đã đọc đến đây thì hãy cứ để đó và thư giãn, đừng nghĩ quá nhiều. Việc học và làm thì chả khi nào kết thúc. Hãy sắp xếp cho mình một chế độ nghỉ ngơi thư giãn hợp lý để đầu óc thanh thản, tái tạo năng lượng và sức lao động, giúp chính mình sảng khoái bắt đầu ngày mới.

PS: Có một điều hết sức thú vị mà không biết có bạn nào nhận ra không, đó là tiêu đề nói rằng có 10 bài học nhưng… bạn đếm lại xem, mới chỉ có 9 mà thôi. Đây là một bài học hết sức đắt giá: đừng quá tin vào những gì người khác nói, cho dù người đó có “khủng” cỡ nào đi nữa. Hãy bình tĩnh đọc và đúc kết, đừng quá lụy. Quan điểm của bạn đâu? Lập trường của bạn đâu? Coi như đây là lời khuyên thứ 10 vậy!

Chúc các bạn thành công!

Vũ Hoàng Tâm

Xem thêm về tác giả và bài viết khác tại www.VuHoangTam.com

VIA Ecoblader.