PASSING TONES VÀ CÁCH SỬ DỤNG TRONG ÂM GIAI

Using Passing Tones in Guitar Scales

4dummies.info

Gombi.vn | Beooi.com

Trong khi học về âm giai – Scales, đặc biệt là Imrpovise Scale (Chơi theo ngẫu hứng) các bạn sẽ nghe đến cụm từ PASSING TONES (Nôm na là những nốt nhạc – tone nhạc gây cảm giác khó chịu mặc dù nó vẫn là “đứa con trong gia đình”) và hôm nay tôi sẽ nói với các bạn về nó để biết cách tránh trong quá trình chơi ngẫu hứng của mình.

Bài viết được sưu tầm, biên dịch và chia sẻ từ website FRETJAM của Mike Beatham. Lưu ý rằng phần này chỉ dành cho những bạn đã thuộc các thế bâm âm giai trưởng, thứ, ngũ cung…Và đang trong quá trình học chơi Improvise. Nếu các bạn chưa học về âm giai thì hãy tìm đọc trước khi qua phần này đâu đó trong blog này.

Chúc các bạn có thêm những kiến thức mới để bổ sung vốn hiểu biết về Guitar.

Hình Như Là – 4dummies.info

Khi các bạn học về âm giai, không chỉ các bạn cần phải ghi nhớ thế bấm của các form trên cần đàn, mà còn cái cách các hợp âm hoạt động trên đó.

Khi bạn bắt đầu khám phá những tone nhạc trong âm giai tương tác với các hợp âm như thế nào, các bạn sẽ nhận ra rằng, trong âm giai đó, không phải bất kỳ nốt nhạc nào trong cùng âm giai cũng đề tương thích như nhau. Sẽ có những nốt nhạc (tone nhạc) trong cùng một âm giai nhưng khi tương tác với Tone chính của hợp âm gây cảm giác khó chịu và “bất hòa” – Và những nốt nhạc đó phổ biến được gọi là PASSING TONES. Bạn sẽ nghe chúng, vẫn phải sử dụng chúng nhưng theo một cách khác – Just in a different way.

Trong bài học này, tôi sẽ chỉ cho bạn nhận diện nốt nào là PASSING TONES và bạn sẽ biết cách sử dụng chúng một cách hiệu quả và trôi chảy trong quá trình solo.

Hãy nhớ rằng, bạn có thể học nhiều âm giai và mỗi âm giai đều có “Passing Tones – Nốt cần tránh” của nó, trong bài viết này tôi sẽ giới thiệu cụ thể một ví dụ.

Identifying passing tones in guitar scales – Nhận diện những Passing Tones trong âm giai guitar

Hãy bắt đầu với âm giai trưởng. Nó luôn luôn là một trong những nơi cơ bản nhất để bắt đầu khi học âm giai.

Thế bấm âm giai trưởng

1 W 2 W 3 H 4 W 5 W 6 W 7 H 1

Chúng ta có thể nhận ra rằng âm giai trưởng chứa đựng 7 nốt nhạc (tones). Khi bắt đầu có sự hiểu biết về âm giai, một phương pháp hữu dụng tôi tìm ra là sử dụng hợp âm nền (Backing Chord) trong cùng key và sau đó chơi từng nốt nhạc trong âm giai đó cùng với hợp âm nền được lựa chọn và nghe thử sự hòa hợp của từng cá nhân các nốt trong âm giai và hợp âm nền như thế nào.

Ta lấy ví dụ sau: Chúng ta sử dụng âm giai B (Đang nói đến Scale) và chơi hợp âm nền là B trưởng (Đang nói đến hợp âm B chứ không phải âm giai). Chúng ta sẽ chơi từng nốt nhạc có trong âm giai B từ bậc 1 đến bậc 7 kết hợp với Hợp âm B là nền.

Khi làm điều này, tai của bạn sẽ luyện tập và nghe ra có những nốt nhạc (Trong âm giai B) khi chơi cùng với hợp âm B sẽ nghe rất khó chịu và cảm giác không hợp với hợp âm gốc (Âm giai B thì B sẽ là hợp âm gốc) như những nốt khác còn lại. Và chính những nốt đó là PASSING TONES. Vì thế khi chơi solo, bạn sẽ phải xử lý những PASSING TONES đó.

Có cách khác để nhận diện tones mà không cần nghe, nhưng thực sự việc nghe sự khác biệt giữa sự “bất hòa” và tương thích trong từng nốt nhạc khi chơi cùng với hợp âm là một điều thật sự quan trọng khi chơi guitar.

Bây giờ ta lấy ví dụ: có một đoạn Backing Track (Nhạc nền) sử dụng Backing Chord là hợp âm B Major (B Trưởng) bạn có thể download nó dướu đây và thử cảm nhận bằng tai của mình như thế nào

B major backing track

Bây giờ hãy thử lắng nghe mỗi nốt nhạc trong âm giai B trưởng kết hợp với hợp âm gốc là B Major như thế nào. Toi sẽ bắt đầu nốt gốc ở trên dây D – Xem hình âm giai trưởng phía trên ở dây số 4 nốt màu đỏ số 1 là đại diện cho nốt gốc (bậc 1)

1 Được biết đến như là nốt gốc, nó sẽ là tone chủ của âm giai và cũng là nốt gốc – bậc 1 của hợp âm trưởng – click to hear

2 Thường được sử dụng như nốt được add thêm trong hợp âm trưởng – click to hear

3 Được biết đến như nốt bậc 3, là thành phần cấu tạo nên hợp âm trưởng (theo nguyên tắc 1-3-5). Và nó cũng chính là nốt quyết định hợp âm bộ 3 đó là trưởng hay thứ – click to hear

4 Bây giờ, chúng ta sẽ nghe PASSING TONE đầu tiên. Bạn có thể nhận ra được bở vì âm thanh của nó sẽ “chống” lại với hợp âm nền, nghe rất khó chịu chứ không như những tone khác trong âm giai – click to hear

Có một trạng thái căng thẳng kiểu chưa được giải quyết. Nó nằm ở vị trí bậc 4 (hay bậc 11 ở 1 quãng tám cao hơn)của âm giai.

5 Là một thành phần cấu tạo nên hợp âm trưởng – click to hear

6 Thường là một nốt được add thêm trong hợp âm trưởng – click to hear

7 Được biết đến như hợp âm trưởng 7, thường được dùng để mở rộng hợp âm bộ 3 – click to hear … và sau đó quay trở lại hợp âm gốc bậc 1 lặp lại

Ok, sau khi thử qua 7 nốt nhạc trong âm giai trưởng, ta nhận ra có 1 vị trí mà nốt nhạc khi chơi cùng với hợp âm nền là hợp âm trưởng sẽ gây cảm giác khó chịu. Nó là vị trí bậc 4 của âm giai – Hay còn gọi là PASSING TONE

HOW can we use this tone, if at all? – Thế bây giờ làm thế nào để xử lý PASSING TONE này?

Làm thế nào để sử dụng nốt bậc 4 có âm thanh gây căng thẳng và bất hòa hợp này?

Ok, cách tốt nhất để xử lý PASSING TONE là bạn không nên nhấn mạnh hay chốt câu trong quá trình solos.

Các bạn nghe thử ví dụ sau, trong quá trình solo, nếu ta nhấn mạnh nốt bậc 4 khi kết thúc 1 đoạn solo trên hợp âm trưởng ở cùng key thì nghe khó chịu thế nào.

Click to hear

It sounds unresolved – Âm thanh nghe được cảm giác như chưa được giải quyết và mắc lại nữa chừng.

Nhưng thực tế, nốt bậc 4 là một phần quan trọng trong âm giai trưởng, chúng ta không thể bỏ nó, nếu thích, chúng ta có thể lướt qua nó như một phần của câu nhạc giữa những nốt hay tone ổn định hơn.

Nốt bậc 4 màu xanh da trời được giải quyết để về nốt bậc 3 – một nốt ổn định hơn.

Click to hear

Đây chính là một giải pháp. PASSING TONE tạo ra một cảm giác cân thăng và chưa được giải quyết, chính vì thế solution ở đây là đưa nó về một nốt ổn định hơn trong âm giai. Những tone ổn định nhất trong âm giai trưởng sẽ là một trong 3 nốt cấu tạo nên hợp âm đó: Nốt bậc 1 – nốt gốc, nốt bậc 3 và nốt bậc 5. Chẳng có gì khó hiểu, VD hợp âm C cấu tạo bởi 3 nốt (C-1 E-3 và G-5) khi ta gặp passing tone là nốt bậc 4 (Nghĩa là nốt F) thì tốt nhất phải lướt qua F để đáp ở C, E hoặc G.

Tôi gọi nó là những nốt an toàn hoặc nốt nghỉ

Quay lại đoạn backing track vừa nghe trên, nốt bậc 4 là passing tone sẽ được chuyển về 3 như là nốt đáp hoặc kết thúc để tạo cảm giác thoải mái trong quá trình solo.

Bạn cũng có thể giải quyết Passing Tone để về những nốt ngoài bộ 3 trưởng như nốt bậc 2, nốt bậc 6 và nốt bậc 7. Nhưng hương vị của nó sẽ tạo một cảm giác khác, đặc biệt là nếu đáp ở nốt bậc 7 (ngoài bộ 3 tạo nên hợp âm trưởng). Túm lại là cứ thử xem nếu thích. Nhưng để bắt đầu nên đi bộ trước khi có thể chạy. Về các nốt an toàn nhất (1-3-5) là điểm khởi đầu lý tưởng.

Passing tones in the natural minor scale – PASSING TONES ở âm giai thứ tự nhiên

Hãy thử chuyển sang một loại âm giai khác và tìm kiếm PASSING TONES của chúng. Nhớ rằng những âm giai có thể có hơn 1 passing tone, nhưng với những âm giai chúng ta đang ví dụ, thì chỉ có 1 như âm giai trưởng.

Đây là thế bấm âm giai thứ tự nhiên.

Thế bấm âm giai thứ tự nhiên

1 W 2 H b3 W 4 W 5 H b6 W b7 W 1

Từ tên của âm giai này, chúng ta có thể gọi là âm giai thứ, vì thế nó sẽ làm việc trên những hợp âm thứ. Chúng ta biết nó là âm giai thứ bởi vì nốt bậc 3 sẽ là 3 giáng (b3) – Đặc trưng của bậc 3 thứ.

Hãy thử quy trình như ví dụ trước ở âm giai trưởng nhưng bây giờ sẽ là âm giai thứ. Chúng ta sẽ sử dụng hợp âm nền là hợp âm thứ. Trong trường hợp này là Dm (click here )

Click to hear

Sau khi lặp lại như quá trình trước chúng ta sẽ tìm ra vị trí PASSING TONE ở âm giai thứ tự nhiên sẽ là vị trí bậc 6 (b6)

Như đã đề cập trước đó, chúng ta vẫn có thể sử dụng Passing Tone này trong quá trình solo giai điệu, nhưng cần tránh nhấn mạnh hay kết câu ở vị trí bậc 6 này.

Một các tốt để sử dụng PASSING TONES là sử dụng các kỹ thuật hammer on và pull off …